Hildebrandslied
La kanto pri Hildebrand – Introdukto
Hildebrand livabis sua spozo e filio, migrinte en exilo kun sua mastro Dietrich (Theoderich) kom luktero e vasalo.
30 yari pose il returnis. Al frontiero inter du trupi yuna luktero opozas il. Hildebrand questionas il, qua ilua patrulo esas.
Tale Hildebrand saveskas, ke ta viro – Hadubrand – esas sua propra filiulo. Il konocigas su a Hadubrand, e per donaci il probas inklinar su patrulale ad il.
Ma Hadubrand bruske refuzas la donaci, opinionante ke ta viro esas ruzoza olda Huno, nam navani reportabis ad il, ke ilua patrulo esas morta. Plu male, la proximesko-probi di nekonocata viro prizentanta su kom ilua patrulo, semblas a Hadubrand esar poltrona trahizo pri la honoro di sua patrulo, quan il kredas kom morta.
Segun olima mori, Hildebrand pos tala insulti ne plus povas refuzar la provoko a lukto, mem se to signifikos la morto di su ipse o di sua filiulo.
La duelo komencas, e hike l’anciena texto cesas. Plu tarda texto ek l’anciena Norvegiana reportas, ke ta lukto finis per la morto dil yuna Hadubrand:
«Jacas hike la kara
filiulo apud mea kapo,
la heredanto,
quan me recevis kom propra;
kontrevole
me sua vivon finigis.»
La kanto pri Hildebrand (tradukita del Anciena Alta Germana da Hermann Philipps)
Ih gihôrta das sagên, daz sih urheizzun einôn muozin, Hiltibrant enti Hadubrant untar heriun zueim. Sunufatarungos iro saro rihtun, garutun sê iro gundhamun, gurtun sih iro suert ana, helidos, ubar hringâ, dô si zo dero hiltiu ritun. Hiltibrant gimahalta [Heribrantes sunu] – her uuas hêrôro man, ferahes frôtôro –, her frâgên gistuont fôhêm uuortum, uuer sîn fater uuâri [10] fireo in folche, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , "eddo welîhhes cnuosles dû sîs: Ibu dû mir einan sagês, ih mir dê andre uueiz, chind, in chunincrîche: chund ist mir al irmindeot." Hadubrant gimahalta, Hiltibrantes sunu: [15] "Daz sagêtun mir unsere liuti, alte anti frôte, dea êrhina wârun, daz Hiltibrant hæzzi mîn fater; ih heizzu Hadubrant. Forn her ôstar giweiz, flôh her Ôtachres nîd hina miti Theotrîhhe enti sînero degano filu. [20] Her furlaez in lante luzzila sizzen, prût in bûre, barn unwahsan, arbeo laosa: her reit ôstar hina. Sîd Dêtrîhhe darbâ gistuontun fateres mînes: daz uuas so friuntlaos man. [25] Her was Ôtachre ummez irri, degano dechisto miti Deotrichhe. Her was eo folches az ente, imo was eo fehta zi leop; chund was her chônnêm mannum. Ni wâniu ich iû lîb habe." [30] "Weizzu irmingot, [quad Hiltibrant], obana ab himile, daz du neo dana halt mit sus sippan man dinc ni gileitos." Want her do ar arme wuntane baugâ cheisuringu gitân, so imo sê der chuning gap, [35] Hûneo truhtîn: "Daz ih dir iz nû bî huldî gibu." Hadubrant gimahalta, Hiltibrantes sunu: "Mit gêru scal man geba infâhan, ort uuidar orte! Dû bist dir altêr Hûn, ummez spâhêr, [40] spenis mih mit dînem wortun, wili mih dînu speru werpfan. Pist alsô gialtêt man, sô dû êwîn inwit fuortôs. Daz sagêtun mir sêolîdante westar ubar wentilsêo, daz inan wîc furnam: Tôt ist Hiltibrant, Heribrantes suno!" [45] Hiltibrant gimahalta, Heribrantes suno: "Wela gisihu ih in dînem hrustim, daz dû habês heime herron guoten, daz dû noh bî desemo rîche reccheo ni wurti." "Welaga nû, waltant got, [quad Hiltibrant] wêrwurt skihit! [50] Ih wallôta sumaro enti wintro sehszic ur lante, dâr man mih eo scerita in sceozantero folc. Sô man mir az burc einîgeru banun ni gifasta, nû scal mih suâsaz chind suertu hauwan, bretôn mit sînu billiu eddo ih imo zi banin werdan. [55] Doh mahtû nû aodlihho, ibu dir dîn ellen tauc, in sus hêremo man hrusti giwinnan, rauba birahanen, ibu dû dâr einîc reht habês. – Der sî doh nû argôsto ôstarliuto, der dir nû wîges warne, nû dih es sô wel lustit [60] gundea gimeinûn: niuse dê mozzi, werdar sih hiutu dero hregilo hruomen muozzi eddo desero brunnono beidero waltan!" Dô leazzun sê ærist asckim scrîtan scarpfên scûrim, daz sê in dem sciltim stontun. [65] Dô staftun zosamane, staimbort chlubun, heuwun harmlîhho huizze scilti, unzi im iro lintûn luzzilo wurtun, giwigan miti wafnum . . . . . . . . . . . . |
Me audis ton dicesir, ke defianti renkontris single, Hildebrand e Hadubrand inter trupi du. Filiul' e patrulo sua hom-armaron aranjis, preparis sua kuras-kamisi; zonizis su per sua glavi – la heroi – super la kurasi, kande li al lukto kavalkis. Hildebrand parolis, filiul' di Heribrand – il esis la plu olda, plu saja pri vivo – il komencis questionar per poka vorti, qua esis ilua patrulo ek la homi dil populo, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , «o de qua klano tu esas: Se tu nomus unun a me, l'altrin me savus, yunulo, en la rejio: konocata es a me tota nobelaro.» Hadubrand parolis, filiul' di Hildebrand: «Ton dicis a me nia viri, olda e saja, qui plu frue esis, ke Hildebrand nomesis mea patrulo; me nomesas Hadubrand. Olim il ad esto departis, fugante la odio di Odoaker, fore kun Dietrich e multi de lua lukteri. Il lasis en la lando la mikran restar, spozinon en domo, la ne-adulta filion, sen heredajo. Il kavalkis ad esto fore. De lore por Dietrich kareaji komencis di mea patrulo: ta esis tam sen-amika viro. Il esis pri Odoaker sen-mezure iracoza, la luktero maxim kara a Dietrich. Sempre il esis al avano dil trupo, sempre il amis tro multe la lukto: Konocata il esis a brava viri. Ne me kredas il vivanta.» «Deo esez la testo supre del cielo, ke nultempe de nun kun tam parenta vir’ tu havos negocio.» Lore il turnis de brakio tordita ringi, facita de or' imperiestrala, quin ad ilu donabis la rejo, la mastro di Huni: «Ke me nun donas oli a tu pro bon-volo.» Hadubrand parolis, filiul' di Hildebrand: «Per lanco on devas donacon recevar, pinto kontre pinto! Tu kredas tu, olda Huno, sen-mezure ruzoza; luras me per tua vorti, volas jetar tua lanco a me. Tu esas tam olda viro, kam ke tu sempre intencas trompo. Ton dicas a me navigeri dil maro weste trans Mediteraneo, ke ilun lukto forprenis: morta es Hildebrand, filiul' di Heribrand!» Hildebrand parolis, filiul' di Heribrand: «Bone me vidas per tua equipuro, ke heme tu havas mastro bona, ke tu sub ta regno ankor’ ne exilesis.» «Ve nu, aganta deo, Hildebrand parolis, «mal fato eventas! Me migris someri e vintri sisadek exterlande, ube on sempre ordinis me al trupo di lukteri. Ne apud irga urbo on donis morto a me. Nun devos propra filio per glavo men abatar, frakasar per su’ espado, o me ilun ocidar. Facile ya tu povas nun – se tu esas sat forta – de tam olda viro armaron ganar, raptajon obtenar, se tu havas irga yuro a to. – «Ta esus nun la maxim poltrona ek esto-viri, qua nun refuzus lukto a tu: nam tu ya tante deziras lukto l'una kun l'altra: probez qua lon povas, qua ek la du cadie glorizos su pri l'equipuri, o ta kurasin amba regnos!» Lor li igis komence la fraxin-lanci marchar, per akuta ataki, tale ke en la shildi oli restis stekita. Ed ili interatakis shokante, fendis lukto-shildi, frapigis adsure blanka shildi, til ke lia tili-shildi divenis mikra, dis-hakita per l'armi . . . . . . . . . . . . (:tablelend:) |